Sanitel
Identificatie en registratie van Schapen, geiten en herachtigen.
Sinds het Koninklijk bestluit van 2 juli 1996 is elke Belgische houder van geiten, schapen en hertachtigen verplicht om de identificatie en registratie van zijn dieren uit te voeren. Alle dieren die ouder zijn dan zes maand
moeten sinds 15/12/1996 geoormerkt zijn. De houders van deze kleine herkauwers moeten zich binnen de maand na aankoop van hun eerste dieren laten registreren bij Dierengezondheidszorg Vlaanderen (DGZ) via het registratieformulier (uitz. particuliere slachting). DGZ registreert de gevens in Sanitel en kent een beslagnummer toe. De verantwoordelijke voor dit beslag moet dan een bedrijfsregister bijhouden en jaarlijks zijn
inventaris overmaken aan de dienst Identificatie en Registratie van DGZ Vlaanderen (15 december telling).
Alle formulieren kan je op de volgende pagina downloaden: http://www.dgz.be/formulier/registratieformulier-activatieheractivatie-beslagdiersoort
Doelstelling van SANITEL
- Alle dieren inschrijven in een register en al hun bewegingen vastleggen op een vervoersdocument
- Snel en doeltreffend kunnen optreden bij een ziekteuitbraak (vb. mond en klauwzeer)
- Contacten met besmette dieren kunnen opsporen
- Opsporen van de herkomst van de dieren
Wat is een beslag ?
Een geheel van een aantal geiten of schapen die op één plaats gehouden worden. Elke particulier met 1 of meer dieren bezit een beslag en zal zich dus moeten bekend maken bij zijn provinciaal verbond.
Wat is een verantwoordelijke ?
De verantwoordelijke is de houder of de eigenaar van de dieren die onder de Sanitelwetgeving vallen. Deze persoon is verplicht aangifte te doen van zijn beslag en jaarlijks (voor 15 januari) een standaard document met de telling op 15/12 door te sturen naar de dienst Registratie en Controle van Dieren gezondheidszorg Vlaanderen.
Wat is een Sanitel oormerk?
- Een erkend plastieken oorplaatje dat enkel bij DGZ-Vlaanderen kan aangekocht worden (de kosten zijn ten laste van de verantwoordelijke van het beslag)
- Deze oormerken moeten door de verantwoordelijke zelf in het linkeroor van het dier geplaatst worden, met het nummer aan de binnenzijde (links als je achter het dier staat). Met behulp van een speciale tang worden de oormerken aangebracht.
Sinds de Europese verordening (EG) 21/2004 wordt er een onderscheid gemaakt tussen schapen, geiten en hertachtigen die voor 10 juli 2005 geboren zijn of na 9 juli 2005.
Schapen, geiten en hertachtigen die voor 10 juli 2005 geboren zijn :



Het aanbrengen van de oormerken dient in stijgende numerieke volgorde te gebeuren.
Voor geiten, schapen en herten zijn het de grootste modellen, voor dwerggeiten- en schapen en angorageiten zijn er de kleine ronde oormerken, zonder barcode.
De kleur is verschillend per soort dier, voor geiten blauw, voor schapen roze (zalmkleurig) en voor herten groen. Het oormerk draagt de volgende vermeldingen : de letters BE, gevolgd door 8 cijfers, waarvan het
eerste, of de eerste twee cijfers, de provincie waar het dier gemerkt is aanduiden. Tevens is er op de grote modellen een barcode voorzien die deze gegevens bevat.

Geiten (witte, bonte, hertkleurige, toggenburgers, anglo-nubische of angora’s) of Belgische melk- schapen die opgenomen worden in de door het Ministerie van landbouw erkende stamboekwerking krijgen nog een tweede oormerk toegekend, een geel. Hierop staat het stamboeknummer van de fokker en het volgnummer van het dier binnen zijn bedrijf vermeld.
De Europese Verordening 21/2004 van de Raad van 17/12/2003 werd in de zomer van 2005 van kracht en voorziet dat het identificatie of heridentificatiesysteem in elk Europees land aan bijkomende verplichtingen moet voldoen voor alle kleine herkauwers die na 9 juli 2005 geboren worden. Deze verordening wijzigt ook het KB van 2 juli 1996. De inhoud van het bedrijfsregister en de manier van opvolging van de bewegingen werden gewijzigd. De hierboven beschreven oormerken worden vervangen door 2 identieke oormerken waarmee elke kleine herkauwer gemerkt moet worden.Uitgangspunt is en blijft de traceerbaarheid van de dieren teneinde in crisissituaties zo efficiënt mogelijk te kunnen optreden. Deze oormerken zijn voor alle kleine herkauwers dezelfde, namelijk zalmkleurig.
Schapen, geiten en hertachtigen die na 9 juli 2005 geboren zijn
Elk schaap, geit of hertachtig dier dient door de verantwoordelijke geïdentificeerd te worden met twee erkende oormerken vooraleer het vertrekt uit het beslag waar het dier geboren werd, of ten laatste op de leeftijd van 6 maand indien het dier op het bestag blijft. Dieren die niet geoormerkt werden mogen niet meer op de openbare weg komen (zelfs dieren die jonger zijn dan 6 maanden moeten dus voor de eerste verplaatsing over de openbare weg geoormerkt zijn).

- Voor slachtlammeren die voor de leeftijd van één jaar geslacht worden, kan één oormerk volstaan indien deze dieren rechtstreeks van het bedrijf van geboorte naar een binnenlands slachthuis worden afgevoerd. Dit enkelvoudig oormerk zal blauw zijn. Indien men één van deze dieren toch wenst als fokdier te gebruiken kan het altijd achteraf nog met 2 oormerken gemerkt worden.
- Wie zijn dieren niet correct laat identificeren en registreren riskeer een administratieve of gerechtelijke sanctie die kan gaan tot de inbeslagname van de betrokken dieren !
- Indien een oormerk verloren is kan men hetzelfde nummer bij de dienst Registratie en Controle van Dierengezondheidszorg Vlaanderen aanvragen, of je kan ook een nieuw nummer gebruiken.
- Bij invoer van dieren uit derde landen mag dit zonder oormerknummer, maar dienen de dieren rechtstreeks naar het beslag vervoerd te worden. De verantwoordelijke moet de import binnen de 3 werkdagen melden aan DGZ-Vlaanderen voor het hermerken van deze dieren. Het register wordt dan ook binnen de 3 dagen bijgewerkt.
- Verkoop van oormerken is verboden
- De dienst Registratie en Controle van Dierengezondheidszorg Vlaanderen moet per jaar 5 % van de dieren controleren.
- Bij opheffing van het beslag moet dit via de beslagfiche kenbaar gemaakt worden, die moet samen met de niet gebruikte oornummers teruggestuurd worden naar de dienst Registratie en Controle van Dierengezondheidszorg Vlaanderen.
- Elke nieuwe verantwoordelijke moet binnen de maand aangifte van zijn beslag doen bij de dienst Registratie en Controle van Dierengezondheidszorg Vlaanderen
- – Elke verantwoordelijke houdt per diersoort continu een beslaginventaris bij met alle in- en uitgaande bewegingen die zich op zijn beslag voordoen (vb. aankoop, verkoop, geboorte, sterfte, slachting). De oorsprong of bestemming van de dieren dient hierbij duidelijk genoteerd te worden.. Dit register bestaat uit 2 delen, het register voor de fokdieren (R3) en het register voor jonge slachtdieren (R4). Elke gebeurtenis dient binnen de 3 dagen ingeschreven te zijn.
- Het register dient gedurende minstens 5 jaar door de verantwoordelijke op het beslag bewaard te worden (ook na stopzetting van de activiteit) en moet bij elk verzoek van de bevoegde autoriteit kunnen voorgelegd worden.
Statistieken SANITEL (situatie op 13/10/1997)
SCHAPEN | GEITEN | |||
Provincie | Aantal beslagen | Verdeelde oormerken | Aantal beslagen | Verdeelde oormerken |
Vl. Brabant | 2.574 | 64.300 | 601 | 5.830 |
Antwerpen | 1.768 | 51.931 | 1.094 | 13.387 |
West-Vlaanderen | 4.000 | 100.334 | 1.311 | 14.062 |
Oost-Vlaanderen | 5.483 | 91.023 | 1.277 | 12.373 |
Limburg | 1.527 | 38.580 | 516 | 6.341 |
TOTAAL | 15.352 | 346.168 | 4.799 | 51.993 |
In 2004 hebben de controleurs van het voedselagentschap 2.159 beslagen van kleine herkauwers bezocht voor controle. Hierbij werden 1.905 I & R-controles uitgevoerd, waarbij er 65 processen-verbaal werden opgesteld. De voornaamste andere redenen voor controle waren ; afleveren van erkenningen (326), dierengezondheid (533), import (49), export (82), transport (457), dierenwelzijn (918) en onderzoek op residuen en contaminanten (19).
Voor meer informatie over Sanitel kan je terecht op de site van de Dierengezondheidszorg Vlaanderen. Daar kan je ook een aantal formulieren downloaden (registratieformulier, tarievenlijst, register inkomende- en uitgaande bewegingen jaarlijkse inventaris, bestelbon).
DGZ-Vlaanderen, Dienst I & R
Tel. : 078/05.05.23 – Fax : 078/05.23.23 helpdesk@dgz.be
Contact opnemen met DGZ : https://www.dgz.be/contact-nemen-met-dgz
Loketten I & R
Industrielaan 29 – 8820 Torhout (iedere werkdag van 8 u. 30 tot 17 u. en zaterdag van 9 tot 11 u. )
Hagenbroeksesteenweg 167 – 2500 Lier (iedere werkdag van 8 u. 30 tot 17 u.)(raadpleeg voor een bezoek aan één van deze loketten altijd eerst de Helpdesk I&R op 078/05.05.23, want veel problemen kunnen telefonisch opgelost worden).